Introductie computers
Op deze bladzijde staan wat korte aanwijzingen om snel
met een UNIX-machine (computer/werkstation) bij
Informatica in Leiden
aan de slag te kunnen.
Er zijn verschillende soorten
computersystemen
beschikbaar; zie ook bij de
helpdesk.
Je moet zelf veel oefenen/proberen.
Onder UNIX-machines verstaan we
Linux-PC's onder meer in zaal
302/304/306/308/305/410.
(Analoog de wiskunde-computers in zalen 307 en 309.)
Soms lopen dingen wat anders op verschillende machines,
maar het meeste gaat analoog.
Veel succes!
Voor de volledigheid moet nog opgemerkt worden
dat de PC's ook onder Windows-NT of -XP kunnen draaien.
Inloggen
Maak jezelf bekend aan het systeem door je user-id
(oftewel accountnaam oftewel user name)
en daarna (niet zichtbaar
op het beeldscherm) je geheime wachtwoord in te toetsen.
Vandaag is de user-id
?????
en het wachtwoord ?????.
Het is wel fijn om in KDE
terecht te komen, dus vink dit aan bij
"Session". Als dit niet kan (bij de wiskunde-computers) kom
je doorgaans in Gnome terecht.
Na enige tijd wachten is de computer klaar.
UNIX shell
Open op een Linux-PC een "terminal"/"xterm"/"console"
door de juiste ikoon aan te klikken.
Als je op een Linux-machine het windowsysteem
KDE draait, staat er doorgaans een ikoon met een schelpje
of een beeldschermpje. Of zoek in een van de menu's.
In zo'n window kun je UNIX-commando's intikken.
Zo is ls net zoiets als dir uit het aloude DOS.
Bovenin het nu geopende window staat "winterm" of "xterm" of iets dergelijks.
Wachtwoord wijzigen
In zo'n winterm kun je je wachtwoord oftewel paswoord wijzigen met
passwd
Doe dat!
Je nieuwe wachtwoord moet hoofd- en kleine letters, en rare tekens,
door elkaar bevatten: geen namen, woorden, gironummers, ..., maar
bijvoorbeeld beginletters van een zinnetje met %
en * ertussen.
Surfen op Internet
Je kunt eenvoudig op WorldWideWeb (WWW) terecht komen met het
commando firefox &.
De & zorgt er overigens
voor dat je in je oorspronkelijke window ook gewoon kunt doorwerken.
Of klik op het bijbehorende icoon.
Probeer eens:
http://www.liacs.nl/.
Email
Je kunt elektronische post naar bijvoorbeeld je buurman
of buurvrouw (maar ook naar
de andere kant van de wereld) versturen met het
commando elm.
De eerste keer moet je twee vragen met y (van yes) beantwoorden.
Je komt dan terecht in de editor vi: deze is de eerste
keer wat cryptisch (je kunt overigens ook een andere editor kiezen,
bijvoorbeeld nedit),
maar met enkele commando's red je het wel.
Zo ga je met de Esc-toets van schrijf-mode naar commando-mode
van vi, andersom met i (van insert).
Het weghalen van een karakter gaat
door eerst naar commando-mode te gaan, de cursor op het
foute karakter te zetten en x te geven - daarna weer terug,
op de juiste plek, met i.
Saven gaat bijvoorbeeld met ZZ (in commando-mode).
Voor studenten die hun mail liever naar een ander adres laten doorsturen
(bijvoorbeeld studenten Natuurkunde en Sterrenkunde) geldt de volgende tip:
maak in je home directory een file .forward
(let op de punt aan het begin), en zet daar het email-adres
in waarnaartoe alles door moet worden gestuurd.
Er zijn ook andere (betere) mailprogramma's beschikbaar,
waaronder mutt.
Of webmail.
Programmeermethoden en C++
Bij het eerstejaars college
Programmeermethoden
leren de studenten de programmeertaal C++.
Zoek daar maar eens naar de programmeeropgaven.
Kijk ook eens hoe je
dames op het schaakbord
kunt zetten.
Maak een eigen Homepage ...
... als je zin en tijd hebt.
Maak in je UNIX account een directory
public_html (let op de underscore)
met rechten drwxr-xr-x
(bijvoorbeeld via chmod 755 public_html).
Files daarin zetten,
met rechten -rwxr-xr-x, en klaar.
Maak in ieder geval een file
index.html.
Printen
Lees elders hoe je moet printen.
Uitloggen
Uitloggen gaat
door met de rechtermuisknop (of soms
ook de linkermuisknop) op de achtergrond te klikken,
en dan "Log out" te selecteren,
op via de/het "logout-icoon",
of via een van de menu's.
Vragen en/of opmerkingen kunnen worden gestuurd
naar: kosters@liacs.nl.
30 augustus 2007 — http://www.liacs.nl/home/kosters/pm/introcomp.html