Gastlessen
Door
Walter Kosters,
Informatica,
Universiteit Leiden,
worden drie gastlessen
voor middelbare scholieren verzorgd.
De lessen zijn geschikt voor leerlingen uit VWO 5 en 6,
met belangstelling voor exacte vakken. Gewenst profiel:
Natuur en Techniek, maar Natuur en Gezondheid is ook goed.
Het programma is iets minder
geschikt voor groepen met meer dan 25 personen.
De onderwerpen zijn:
- Kunstmatige intelligentie
Een schaakprogramma kan misschien heel goed schaak
spelen, maar is het ook echt intelligent? Voor we
hierover nadenken kijken we eerst naar de werking van
een dergelijk programma. Belangrijk is het zogeheten
α-β-algoritme, dat voorkomt dat je te veel
moet doorrekenen bij het vinden van een goede
vervolgzet. Het kan al bij heel eenvoudige spellen
gebruikt worden. En als een computer zo goed kan schaken,
of zelfs kunst kan maken, wat onderscheid hem (haar?)
dan nog van een mens?
Vragen van te voren:
1. Hoe bedenk je zelf een zet bij vier-op-een-rij?
2. Hoe weet je of diegene met wie je chat een
jongen, een meisje of misschien zelfs een computer is?
Deze onderwerpen, en andere, komen overigens uitgebreid
aan de orde bij het college
Kunstmatige intelligentie.
Presentatie: sheets in PDF-formaat
Zie ook LAPP-Top.
- Data mining
Er wordt door bedrijven en overheid veel gezocht in
(grote) gegevensbestanden. Hoe werkt dat? En mag dat?
De nadruk bij deze gastles ligt op de gebruikte technieken.
Voorbeelden zijn onder meer:
DNA, supermarkten.
Vraag van te voren:
1. Wat weet de overheid (of een bedrijf) van je? Wat mag men weten?
Wat kan men ermee?
2. Wat kan een supermarkt afleiden uit de kassabonnen?
Presentatie: sheets in PDF-formaat,
gecombineerd met Kunstmatige intelligentie (zie boven)
- Backtracking
Mensen maken vaak gebruik van "backtracking",
zonder dat ze dat zelf beseffen. Als je bijvoorbeeld
door een doolhof loopt, of als je iets zoekt, ga
je net zolang in een bepaalde richting door totdat
daar toch niets meer te vinden is. Je gaat dan
terug (backtracken) naar de laatste plek waar je
nog weer een nieuwe, frisse richting in kunt slaan.
Dit zelfde principe wordt in allerlei computerprogramma's
gebruikt. Tijdens de les passen we het toe op het
bekende dames-op-schaakbord-probleem: zet 8 dames
op een schaakbord, zodat geen tweetal elkaar meteen
kan slaan. We kijken ook naar meer algemene problemen,
zoals het vinden van optimale routes.
Vraag van te voren:
Stel je moet door een doolhof lopen. Helpt het
als je altijd met je linkerhand de muur blijft volgen,
of heb je meer aan een lang stuk touw?
Zie
hier
voor een eerste introductie.
Presentatie: sheets in PDF-formaat;
Programma: in JavaScript
Deze gastles kan ook verzorgd worden door
Hendrik Jan Hoogeboom
of
Jeannette de Graaf.
Voor de liefhebbers is er ook nog een verhaal over
Knuth, Conway en Surreal numbers,
ook in iets gewijzigde vorm:
Spelen met spellen.
En een tekst voor de ouderdag (24 april 2010)
met bijbehorende vragen,
ook voor de Open Dag (17 april 2009).
En voor Toptoets,
met practicum.
Een beamer is gewenst.
Van te voren graag even de les met elkaar bespreken!
Vragen en/of opmerkingen kunnen worden gestuurd
naar: kosters@liacs.nl.
22 april 2010 — http://www.liacs.nl/home/kosters/gastlessen/index.html